بیش از یک سال است که کارشناسان بازار پیش‌بینی روند کاهشی قیمت‌های سنگ‌آهن در سال 2014 را گوشزد می‌کنند. اما به نظر می‌رسید که نگرانی کاهش قیمت‌ها تا همین چند روز اخیراز طرف هیچ طیفی جدی گرفته نشده بود. چین به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار متقاضی سنگ‌آهن دنیا با شرایط خاصی مواجه شده است.
از یک طرف به دلیل آلایندگی شدید تولید فولاد و مشکلات زیست محیطی، دولت دراقدام بی سابقه‌ای به تعطیل کردن تعدادی از واحدهای فولادی آلاینده مبادرت ورزیده است. از طرف دیگر با توجه به پیش‌بینی دولت از روند رشد اقتصادی، اعطای تسهیلات به واحدهای فولادسازی در حدود 20درصد کاهش یافته است. همین موضوع سبب شده که در کمتر از یک ماه گذشته قیمت سنگ‌آهن در بازارهای جهانی بیش از 20 دلار کاهش یابد.
از طرفی دولت بدون داشتن نیم نگاهی به شرایط بین‌المللی اقداماتی را در فشار آوردن به واحدهای معدنی به‌خصوص معادن سنگ‌آهن صورت داده است. از طرفی با بالا بردن چندصد درصدی حقوق دولتی برای سال 92 که در هزینه‌های هیچ کدام، از معادن در نظر گرفته نشده بود و بعضا مغایر با قانون معادن بود، معدنکاران در حاشیه نا‌امنی و خطر زیان‌دهی قرار گرفتند که به نظر می‌رسد وضعیت سال 93 نیز به همین منوال در نظر گرفته شده است.
از طرف دیگر اعلام گاه و بی‌گاه اخذ عوارض صادراتی از ابتدای سال 93 شرایطی را به وجود آورده که تجار ناچار از پرداخت حق توقف‌های سنگین در بنادر شده‌اند.
زمانی که در بنادر کشور به دلیل لایروبی نشدن اسکله‌های صنعتی امکان پهلو‌دهی کشتی‌های بزرگ برای مبادلات تجاری وجود ندارد و کشتی‌های کوچک‌تر نیز در معدود اسکله‌های فعال به کندی تخلیه و بارگیری می‌شوند، دولت می‌تواند با ساماندهی به این اوضاع درآمدهای بندری خود را از راه اخذ عوارض بندری از تعداد کشتی‌های بیشتر و بزرگ‌تر افزایش دهد و اجازه ندهد هزینه‌های حق توقف کلان از چرخه اقتصاد کشور خارج شود. از دولت تدبیر و امید در حوزه سنگ‌آهن تا این لحظه تدبیری دیده نشده است.
چنانچه دولت وضعیت بازار جهانی را در سیاست‌‌گذاری‌های خود لحاظ می‌کرد بدون ایجاد تنش و تلاطم در جامعه کار به آنجا منتهی می‌شد که بدون بسته شدن هیچ‌یک از معادن در 2-3 سال آینده صادرات سنگ‌آهن از توجیه اقتصادی خارج شده و بخش خصوصی به‌صورت خودکار به‌سمت و سوی استفاده متفاوتی از معادن خود بر‌می‌آمد.
آیا بهتر نیست از تجارب دنیا در شکوفایی اقتصاد کشور کمک بگیریم تا راه رفته کشورهای توسعه یافته را تکرار نکنیم؟ آیا بهتر نیست به جای تمرکز بر سیاست‌های کارشناسی نشده، دولتمردان به رفع مشکلات و موانع صنعتی کشور بپردازند ؟ آیا بهتر نیست که با ابزار تشویقی محیطی امن برای سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی ایجاد کنند؟ فراموش نشود که در دوره وجود تحریم‌های سیاسی و فشارهای اقتصادی بخش خصوصی همواره همراه و یاری‌دهنده دولت در چرخاندن چرخ اقتصادی مملکت بوده است. به جای بستن راه بر بخش خصوصی راه را برای همیاری بیشتر هموار کنید.
* نایب رئیس انجمن تولید‌کنندگان و صادرکنندگان سنگ‌آهن ایران
