تغییر استراتژی در بازار جهانی فولاد

بازار جهانی فولاد مدتی است که شرایط مطلوبی نداشته و کاهش قیمت تمام‌شده و ضعف تقاضا باعث کاهش شدید قیمت‌ها شده است. این در حالی است که با توجه به کاهش حجم تولید، نزدیکی به روزهای سرد سال و افزایش فصلی تقاضا مخصوصا برای انواع صنعتی و کاهش شدید موجودی انبارها به نظر می‌رسد بازار فولاد وارد یک فاز صعودی خواهد شد.

انجمن جهانی فولاد در ماه جولای از افزایش 7/1 درصدی رشد تولید فولاد خام در جهان گزارش داد. این در حالی بود که افزایش حجم تولید فولاد خام در کشورهای مهمی همچون چین تنها 5/1درصد، برزیل 5/0درصد و برای ژاپن این نرخ صفر درصد گزارش شد. همچنین رشد تولید فولاد خام در کره جنوبی 3/6درصد، آمریکا 3/2درصد و برای آلمان 5/1درصد ثبت شد که نشان می‌دهد کشورهای مهم وارد یک فاز عقب‌نشینی و برخی کشورهای دیگر و البته صنعتی وارد فاز افزایش تولید شده‌اند. رشد
1/8 درصدی حجم تولید فولاد خام روسیه و افت 8/11 درصدی تولید اوکراین نیز در نوع خود حائز اهمیت بود.این شرایط که دقیقا به دلیل ضعف تقاضای موثر رخ داد، نشان‌دهنده کاهش جذابیت تولید در کشورهای اصلی تولیدکننده فولاد بود. از سویی استفاده از ظرفیت‌های نصب شده موجود برابر با 4/75درصد برآورد شده که به نسبت مدت مشابه سال قبل از کاهش 9/2درصدی آن حکایت می‌کند.
تمامی این موارد نشان می‌دهد بازار فولاد جهانی وارد یک فاز عقب‌نشینی شده که افت حجم تولید را می‌توان مهم‌ترین‌ رخداد در این بازار عنوان کرد. با توجه به ضعف تقاضا و کاهش سودآوری شرکت‌ها تصمیم به کاهش تولید می‌تواند گام بزرگی برای بهبود بازار فولاد تلقی شود.

 تغییر استراتژی فولادسازان چین
آخرین آمارها از انجمن آهن و فولاد چین CISA نشان می‌دهد حجم تولید روزانه فولاد خام این کشور در اواخر ماه آگوست به 1.67 میلیون تن رسیده است. این آمار برای بزرگ‌ترین تولیدکننده و همچنین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فولاد در جهان نشان می‌دهد که این کشور وارد یک فاز نزولی شده است. هم‌اکنون حجم تولید فولاد خام چین در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش 152 هزار و 800 تنی در روز را نشان می‌دهد که از ریزش 53/8درصدی حجم تولید حکایت می‌کند. این در حالی است که موجودی انبارها برای انواع فولاد در این کشور به 14 میلیون و 240 هزار تن تضعیف شد که کاهش بزرگی به حساب می‌آید.
با توجه به این شرایط بازار فولاد چین در حال یک تغییر اساسی است. با توجه به قیمت‌های پایین فعلی، ضعف محسوس تقاضا و روند نزولی قیمت مواد اولیه از جمله سنگ‌آهن و زغال‌سنگ، قیمت فولاد در بازار داخلی چین در حال کاهش بوده و کاهش قیمت تمام شده در ضعف تقاضا پتانسیل مضاعفی برای کاهش بیشتر قیمت‌ها است. این در حالی است که بسیاری از تجار، بازارهای صادراتی را بیش از بازارهای داخلی این کشور ترجیح داده که باعث شده حجم صادرات به نسبت تولید فولاد چین به بالاترین حد از سال 2008 تاکنون برسد.
در بازار فولاد چین شاهد تغییر استراتژی بزرگان این کشور هستیم که با کاهش حجم تولید سعی دارند قیمت‌ها را افزایش دهند. از طرفی در صورت پایین بودن حجم تولید شاهد افزایش هزینه تولید نیز خواهیم بود که در کنار انتظار برای بازگشت خریداران به بازار می‌توان پتانسیل مضاعفی را برای افزایش قیمت‌ها متصور شد.
استراتژی جدی فولادسازان چینی و اتخاذ سیاست کاهش تولید می‌تواند شرایط بازار این کشور را به‌عنوان بزرگ‌ترین فولادساز جهان تغییر دهد. در سال‌های پیش و پس از بروز بحران جهانی اقتصاد و ریزش شدید قیمت‌ها هم استراتژی کاهش حجم تولید تجربه شد که نتیجه آن موفقیت‌آمیز بود. در سال 2008 شاهد افت نرخ بیلت از 1130 دلار به 230 دلار در هر تن در بازار اروپا بودیم که پس از آن و با حفظ انسجام بین تولیدکنندگان بزرگ (آرسلورمیتال و تولیدکنندگان بزرگ چینی) شاهد بهبود سریع بازار بودیم تا جایی که بازار فولاد سریع‌تر از بازارهای مشابه وارد فاز بهبود شد و قیمت‌ها تا آغاز بحران بدهی اروپا در شرایط مطلوبی قرار داشت.

 بازار مواد اولیه
در بازار قراضه‌های فولادی شرایط با ثباتی حاکم است. در بازار آمریکا به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان قراضه فولادی نزدیک به 12 هفته است که قیمت‌ها بدون تغییر باقی مانده و هنوز هم برای گرید H1 قیمت 357.5 دلار پیشنهاد می‌شود. در بازارهای داخلی دیگر آمریکا همچنین شرایط با ثباتی وجود داشت و قیمت‌ها نوسان چندانی ندارند. در بازار ژاپن هم نرخ قراضه تقریبا با ثبات بوده؛ ولی در روزهای اخیر افزایش محدودی را ثبت کرده است. دورنمای بازار قراضه ادامه شرایط با ثبات فعلی در کنار انتظار برای افزایش محدود قیمت‌ها است.
قیمت سنگ‌آهن نزولی است و چین بزرگ‌ترین بازار مصرف سنگ‌آهن صادراتی در جهان 62 درصد این حجم را به سمت خود جلب می‌کند. با توجه به عیار بیشتر و استفاده ساده‌تر از سنگ‌آهن وارداتی بازار این ماده اولیه استراتژیک تاثیر بسیاری بر هزینه تولید فولاد در این کشور دارد. هم‌اکنون قیمت سنگ‌آهن در پایین‌ترین حد از سال 2009 تاکنون قرار دارد و هنوز هم انتظار کاهش بیشتر آن وجود دارد. با توجه به بالابودن حجم تولید استرالیا و برزیل و همچنین برنامه ریزی تولیدکنندگان اصلی برای افزایش بیشتر حجم تولید به نظر می‌رسد این شرایط ضعیف ادامه داشته باشد. بازار زغال‌سنگ با محوریت زغال‌سنگ کک شو هم شرایط مشابهی داشته و قیمت‌ها در این بازار هم در سطوح پایینی قرار دارد؛ ولی اوضاع به بدی بازار سنگ‌آهن نیست.
دورنمای قیمت تمام شده فولاد
با توجه به ثبات بهای قراضه، قیمت‌های پایین سنگ‌آهن، زغال‌سنگ و نفت به‌صورت کلی می‌توان ادامه شرایط موجود و قیمت‌های تمام شده پایین فعلی را تصور کرد. این در حالی است که قیمت‌های بسیار کم سنگ‌آهن و فرآیند زمان بر تحویل آن می‌تواند شرایط را برای کاهش بیشتر قیمت تمام شده فولاد خام فراهم آورد؛ اما این تمام ماجرا نیست. هم‌اکنون استراتژی فولادسازان بزرگ چینی بر کاهش حجم تولید فولاد خام تمرکز کرده که در شرایط ضعف تقاضا اتخاذ شده است. این رخداد قطعا داده مهمی برای کاهش حجم عرضه به بازار خواهد بود که برای کارخانه‌های بزرگ فولادی کاهش راندمان تولید و افزایش قیمت تمام شده را به همراه خواهد داشت. به عبارت بهتر به نظر نمی‌رسد قیمت‌های پایین سنگ‌آهن و حتی ریزش بیشتر نرخ این ماده اولیه بتواند قیمت تمام شده فولاد را بیش از این کاهش دهد. از طرفی افزایش نرخ قراضه، افزایش قیمت فروآلیاژها و انتظار برای رشد قیمت زغال‌سنگ در کنار کاهش حجم تولید می‌توانند به افزایش قیمت تمام شده فولاد در شرق جهان با محوریت چین منجر شود؛ البته با توجه به کاهش 53/8 درصدی حجم تولید به نسبت سال قبل می‌توان گفت که این روند از هم‌اکنون آغاز شده است.
 دورنمای بازار
در روزهای گذشته تقاضای داخلی فولاد چین به تبع کاهش رشد اقتصادی و ضعف مبرم بازار مسکن این کشور در ماه‌های گذشته بسیار ضعیف بود تا جایی که قیمت‌های پایین فعلی جذابیت صادرات را به جای مصرف داخلی افزایش داد. این در شرایطی بود که با توجه به صفر شدن رشد اقتصادی اروپا و ضعف نسبی اقتصادهای نوظهور باز هم نمی‌توان گفت که بازارهای صادراتی چین جذاب بوده است. با توجه به این شرایط قیمت‌ها کاهش محسوسی پیدا کرده بودند و عرضه از تقاضا پیشی گرفته بود. این در حالی است که فولادسازان بزرگ با کاهش حجم تولید در برابر کاهش بیشتر قیمت‌ها موضع دفاعی گرفتند و با افت حجم تولید سعی در تثبیت اوضاع داشتند. رخدادی که به نظر می‌رسد به نتایج خوبی دست پیدا کرده باشد. پایین بودن حجم تولید فولاد خام در چین تاکنون باعث شده که موجودی انبارها در بزرگ‌ترین فولادساز جهان با یک میلیون تن کاهش رو‌به‌رو شود که 62/6 درصد کاهش را به نسبت سال قبل نشان می‌دهد. این مطلب نشان می‌دهد که شرایط بازار به‌دلیل کاهش شدید حجم تولید به سمت برتری تقاضا بر عرضه تغییر جهت داده است.
با توجه به این شرایط و در ضعف نسبی تقاضا هم‌اکنون شاهد نزولی بودن حجم تولید هستیم که در این مورد در برابر کاهش قیمت تمام‌شده به‌دلیل کاهش قیمت مواد اولیه، مقاومت می‌کند.  به عبارت بهتر قیمت تمام شده کاهش نخواهد یافت و حتی می‌تواند افزایش یابد؛ اما حجم عرضه شدیدا رو به پایین بود که تاکنون به کاهش موجودی انبارها منتهی شده است. با توجه به این موارد بازار فولاد جهانی تا چندی دیگر با بهبود شرایط و آغاز روزهای سرد سال وارد یک فاز تقویت خواهد شد که خروجی آن افزایش قیمت‌ها است. به نظر می‌رسد این رشد نرخ بیشتر به بازار چین باز‌گشته و دیگر بازارهای مخصوصا بازار روسیه و دریای سیاه با افزایش قیمت کمتری رو‌به‌رو شود.