بازخوانی پرونده قیمت نفت در سال 93 با فراز و فرودهای زیادی همراه بوده است؛ فراز و فرودهایی که موجب شد تا پیش‌بینی‌ها حکایت از پایان روزهای خوش صدرنشینی قیمت نفت سه رقمی را بدهند. طلای سیاه پس از پشت سر گذاشتن بیش از هفت ماه سیاه و سقوط آزاد قیمت‌ها از بشکه‌ای ۱۱۰ دلار در اواسط تابستان به بشکه‌ای کمتر از ۵۰ دلار در زمستان سال جاری رسید اما به نظر می‌رسد در سال جاری اتفاقاتی دیگر بازار نفت را نشانه گیرد.
بازار نفت در ماه‌های پیش‌رو با افزایش قیمت روبه‌رو نخواهد بود. این را تحلیلگران و دست‌اندرکاران بازار می‌گویند. معتقدند لغو تحریم‌ها نیز می‌تواند به کاهش بیشتر قیمت نفت منجر شود. با این حال وزیر نفت اعلام کرده است که سهم‌گیری ایران از بازار نفت می‌تواند همراه با کلاشه قیمت نباشد. کافی است اوپکی‌ها خود را با افزایش تولید و صادرات نفت ایران هماهنگ کنند. آیا چنین اتفاقی رخ خواهد داد؟
پاسخ اولیه به این سوال را بسیاری منفی می‌دانند و معتقدند نمی‌توان به سادگی از کنار سهم‌گیری ایران از بازار نفت گذشت، چراکه قیمت‌ها میل به کاهش دارند و حتی اندک افزایش قیمت نیز چندان پایدار نیست. از سوی دیگر باید توجه داشت که بسیاری از کارشناسان سهم‌گیری آنی ایران از بازار جهانی نفت را ممکن نمی‌دانند. معتقدند ایران نمی‌تواند در کوتاه‌مدت و میان‌مدت خود را با افزایش قیمت نفت و تولید نفت هماهنگ کند. در آخرین روزهای سال سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در گزارشی اعلام کرد تولید ۱۲ عضو اوپک در ماه فوریه ۲۰۱۵ میلادی با کاهش ۱۳۷ هزار و ۶۰۰ بشکه‌ای در روز روبه‌رو شد و به بیش از ۳۰ میلیون بشکه در روز رسید. در همین حال، ۹ عضو اوپک با کاهش تولید و ۳ کشور نیز با افزایش تولید مواجه شده‌اند. ایران در بین کشورهایی قرار دارد که در این ماه با افزایش تولید نفت خود مواجه شده است. بر اساس این گزارش، تولید نفت ایران در فوریه ۲۰۱۵ میلادی با ۷ هزار و ۶۰۰ بشکه در روز افزایش نسبت به ماه قبل از آن مواجه شد و به ۲ میلیون و ۷۷۸ هزار بشکه در روز رسید.
همچنین در ماه فوریه عراق با بیشترین میزان کاهش تولید و عربستان با بیشترین حجم افزایش تولید روبه‌رو شده‌اند. تولید عراق با ۷۸ هزار و ۴۰۰ بشکه در روز کاهش به ۳ میلیون و ۳۲۰ هزار بشکه در روز و تولید عربستان با ۳۷ هزار بشکه در روز افزایش به ۹ میلیون و ۶۸۱ هزار بشکه در روز رسید. تولید نفت الجزایر نیز در این ماه 6.1 هزار بشکه در روز رسید علاوه بر ایران و عربستان، تولید نفت کویت نیز در فوریه ۲۰۱۵ بالغ بر ۲۵ هزار بشکه در روز افزایش داشته است.
همچنین هم‌اکنون افزایش تاریخی و بی‌سابقه ذخیره‌سازی نفت در کشورهای پیشرفته صنعتی به ویژه امریکا زنگ خطر را برای کاهش بهای طلای سیاه به صدا درآورده است و آمارهای رسمی از افزایش ذخایر استراتژیک نفت امریکا به بیش از ۴۲۵ میلیون بشکه حکایت دارد.
از سوی دیگر، پیشی گرفتن ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار بشکه‌ای عرضه از تقاضای نفت در سه ماهه دوم سال ۲۰۱۵ میلادی، خطر تولید نفت از ذخایر نامتعارف و شیل اویل‌ها، عدم همگرایی بین اعضای اوپک و تخفیف‌های گاه و بیگاه برخی کشورهای عربی برای فروش نفت خود، کماکان بازارهای طلای سیاه را در چهار گوشه جهان تهدید می‌کند.
حال نکته‌ای که در این میان حایز اهمیت است موضوع درآمد کشورهای نفتی است همزمان با نوسان‌های قیمت نفت خام در بازار جهانی و حساب کردن دولت تدبیر و امید روی نفت بشکه‌ای ۷۰ دلار در قالب لایحه قانون بودجه سال ۱۳۹۴، مهم‌ترین سوالی که این روزها ذهن کارشناسان اقتصادی کشور را به خود معطوف کرده، این است که سال آینده چند میلیارد دلار نفتی به خزانه کشور واریز خواهد شد؟چنانچه فرض کنیم صادرات نفت خام ایران در سال ۹۴ در محدوده یک میلیون بشکه در روز ثابت باقی بماند در صورتی که قیمت نفت سال آینده در محدوده ۴۰ دلار خرید و فروش شود، با احتساب صادرات فعلی درآمد نفتی کشور به ۱۴ تا ۱۵ میلیارد دلار خواهد رسید.
با تثبیت قیمت نفت به بشکه‌ای ۵۰ دلار سال آینده درآمد نفتی ایران به 18.2 تا 18.5 میلیارد دلار، در صورت افزایش بهای نفت به بشکه‌ای ۶۰ دلار این درآمد به ۲۱ تا ۲۲ میلیارد دلار و در نهایت در صورتی که متوسط قیمت نفت ایران سال آینده حدود ۷۰ دلار باشد، درآمد نفتی دولت تدبیر و امید به حدود 25.5 تا ۲۶ میلیارد دلار افزایش خواهد یافت. این در حالی است که هم‌اکنون ایران در کنار صادرات روزانه حدود یک میلیون بشکه نفت خام حدود ۲۵۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه میعانات گازی به عنوان یک نفت بسیار سبک را هم به بازارهای جهانی صادر می‌کند.
