رکود تقاضا در بازار فولاد اگرچه فولادسازان را به تولید با نزدیک به 60 درصد ظرفیت راضی کرده است، اما نگاهی به آمار تولیدات فولادسازان نشان می‌دهد که فولاد خام در چهار ماهه ابتدای امسال با رشدی نزدیک به 4 درصد همراه بوده است.
به این ترتیب بر اساس آماری که انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران به «دنیای اقتصاد» ارائه داده است، مجموع تولید فولاد خام توسط فولادسازان در چهار ماه ابتدایی امسال به 5 میلیون و 604 هزار تن رسیده است. این میزان تولید فولاد خام توسط فولادسازان در شرایطی رخ داده است که تولید آنها در همین بازه زمانی در سال گذشته 5 میلیون و 583 هزار تن بوده است. این میزان رشد در تولید فولاد خام در چهار ماه ابتدای امسال (0037/ 0 درصد) نسبت به سال گذشته اگرچه ممکن است چندان چشمگیر به نظر نرسد اما با توجه به رکود شدیدی که در بازار وجود دارد تا حدودی مثبت به نظر می‌رسد. حال این میزان رشد تولید، در شرایطی که بازار در رکودی بی‌سابقه قرار گرفته چگونه رخ داده است؟ این سوال در شرایطی مطرح می‌شود که در پی انتظار برای کاهش بیشتر قیمت‌ها با رقابت منفی که برای جذب مشتری بیشتر در میان تولیدکنندگان آغاز شده است، تقاضا در بازار با توقف بیشتری همراه شده است.
در پاسخ به سوال مطرح شده، کارشناسان عقیده دارند رشد اندک تولید فولاد خام در چهار ماهه ابتدای امسال نسبت به سال گذشته نشانه‌ای از رشد تقاضا در بازار نیست بلکه به بهره‌برداری از واحدهای جدید تولیدی مربوط می‌شود. آنها همچنین به ظرفیت رسیدن واحدهایی اشاره می‌کنند که سال گذشته افتتاح شده و امسال به ظرفیت بیشتری در تولیدات خود رسیده‌اند. به این ترتیب می‌توان مشاهده کرد که رشد اندک تولیدات فولاد خام در کشور، بازتابی از رونق بازار نیست و علت این رشد مواردی به غیر از رشد تقاضا در بازار بوده است.
اما رشد تولیدات فولاد خام در مجموع چهار ماهه ابتدای امسال در شرایطی رخ داده است که بر اساس آمارهای جهانی فولاد، در ماه گذشته میلادی تولید فولاد خام نسبت به سال گذشته با اندکی کاهش همراه بوده است.
همچنین به گزارش بازار فلزات شانگهای (SMM) به نقل از داده‌های منتشر شده اخیر توسط انجمن جهانی فولاد، کل تولید فولاد خام ایران در ماه جولای سال جاری میلادی (دو ماه گذشته) حدود یک میلیون و 273 هزار تن بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته میلادی (1.290 میلیون تن) افتی حدود 3/ 1درصدی را تجربه کرده است.
اما اگرچه آمارهای تولید فولاد خام در چهار ماهه ابتدای امسال نسبت به سال گذشته کمی امیدوار‌کننده به نظر می‌رسد اما نگاهی به آمار تولید سایر محصولات فولادسازان به خوبی نشان‌دهنده عمق رکود در بازار فولاد و همچنین افت تولیدات فولادسازان است.
بر این اساس در حالی‌که فولادسازان در چهار ماه ابتدای سال گذشته موفق به تولید 652 هزار تن تیرآهن شدند، در چهار ماه ابتدای امسال تنها 375 هزار تن تیرآهن را به‌عنوان یکی از مواد اصلی مورد استفاده در صنعت ساختمان، به تولید رسانده‌اند. این میزان افت تولید که رکود در ساخت و ساز و پروژه‌های عمرانی کشور را نیز به خوبی نشان می‌دهد، می‌تواند به مثابه آیینه‌ای برای نشان دادن شرایط نامساعد تولید و بازار برای این محصول فولادی باشد. تولیدات تیرآهن فولادسازان در حالی با افت نزدیک به 50 درصدی همراه شده است که به گفته کارشناسان این میزان تولید از ابتدای امسال قابل پیش‌بینی بوده است. به گفته کارشناسان با توجه به عمق رکود در ساخت و ساز و همچنین نامشخص بودن نتیجه قطعی توافق هسته‌ای ایران و پنج قدرت جهانی تا انتهای مهر ماه امسال، این پیش‌بینی وجود داشت که شرایط تولیدات فولادسازان نسبت به سال گذشته با بهبود همراه نخواهد بود.
اما تولیدات فولادسازان در بخش‌های دیگر نیز با افت همراه بوده است. بر این اساس فولادسازان در چهار ماه ابتدای امسال یک میلیون و 780 هزار تن میلگرد به تولید رساندند که این میزان تولید در مقایسه با همین بازه زمانی در سال گذشته، با 10 درصد افت همراه بوده است.
طبق آمار انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، تولید انواع ورق نیز در چهار ماه ابتدای سال گذشته 2 میلیون و 950 هزار تن بوده است که این میزان در چهار ماه ابتدای امسال به 2 میلیون و 859 هزار تن رسیده است. به این ترتیب آمارها نشان می‌دهند کل محصولات فولادی در چهار ماه ابتدای امسال نسبت به سال گذشته با افتی منفی 09/ 0 درصدی همراه بوده است. در حالی‌که در سال گذشته کل تولیدات محصولات فولادی به 5 میلیون و 780 هزار تن می‌رسیده است، در فصل بهار و نخستین ماه از تابستان این عدد به 5 میلیون و 291 هزار تن رسیده است. با تمام این تفاسیر می‌توان مشاهده کرد که اگرچه آمارهای موسسه SMM (بازار فلزات شانگهای) نشان می‌دهد میزان تولید فولاد خام کشورمان در هفت ماه ابتدایی سال جاری میلادی، 7/ 3 درصد رشد را تجربه کرده و به 9 میلیون و 305 هزار تن رسیده است اما در مجموع میزان تولیدات فولادسازان با افت همراه بوده است. این در حالی است که ایران همچنان در منطقه بیشترین میزان تولید را به ثبت رسانده است چراکه قطر در ماه جولای 2015 کاهشی 13 درصدی را در تولیدات فولادی خود به ثبت رسانده است. عربستان سعودی نیز در همین بازه زمانی نسبت به سال گذشته میلادی رشدی چشمگیر داشته و به حدود 560 هزار تن رسیده است که میزان تولیدات فولادی این کشور با وجود روند رو به رشدی که داشته است همچنان با فاصله زیادی از تولیدات ایران قرار دارد.
حال با توجه به اینکه فولاسازان موفق شده‌اند در چهار ماه ابتدای امسال به همراه سایر محصولات فولادی اعم از نبشی‌ها، ناودانی‌ها و… 5 میلیون و 291 هزار تن تولید را به ثبت برسانند، چنانچه موفق به ادامه همین روند تا انتهای امسال شوند، تولیدات آنها به محدوده 15 میلیون تن خواهد رسید که از نگاه کارشناسان با توجه به عمق رکودی که در بازار وجود دارد، می‌تواند قابل قبول باشد. این انتظار در حالی از سوی کارشناسان وجود دارد که آنها عقیده دارند چنانچه صنعت ساختمان‌سازی کشور در شش ماه دوم سال جاری با تحرکاتی همراه شود، شاهد رشد تولیدات فولادسازان تا انتهای امسال خواهیم بود. این امیدواری در حالی وجود دارد که کارشناسان حوزه مسکن با اشاره به رکودی که در معاملات مسکن وجود دارد، بعید می‌دانند این بازار تا ابتدای سال آینده با تغییر چشمگیری همراه شود. به گفته کارشناسان حوزه مسکن تا زمانی که معاملات در این بازار به حرکت در‌نیایند، نمی‌توان به رونق ساخت‌وساز امیدوار بود. رکود در بخش مسکن در حالی تا ابتدای سال آینده پایدار عنوان می‌شود که این بخش یکی از اصلی‌ترین محرک‌های بازار فولاد شناخته می‌شود. با تمام این تفاسیر و با توجه به افت تولیدات فولادسازان به‌عنوان یکی از بخش‌های تاثیرگذار در اقتصاد کشور، کارشناسان عقیده دارند با تلاش فولادسازان برای صادرات محصولات خود به آن سوی مرزها و حفظ سقف تولیدات تا 15 میلیون تن تا انتهای سال جاری، می‌توان به سال آینده به‌عنوان سالی برای رشد تولیدات فولادسازان امیدوار بود.
