اسکناس هزار تومانی نخستین بار در سال 1351 در کشور منتشر شد که از جمله پرقدرت ترین پولهای زمان خود و حتی تا چند سال قبل بود اما با گذر زمان و کاهش ارزش پول ملی و تولید اسکناسهایی با مبالغ بالاتر، کمکم از سیستم بانکی ترد شده است.
اسکناس هزار تومانی که در حال حاضر با رنگ سبز – آبی و جنس کاملا پنبهای در بازار پولی وجود دارد از اقبال چندانی نه تنها بین مردم، بلکه از سوی بانکها هم برخوردار نیست. این درحالی است که این اسکناس مدتهاست که دیگر در دستگاههای خودپرداز قرار نمیگیرند و حداقل مبلغ اسکناس این دستگاهها به 2000 تومان و حتی در بسیاری از بانکها به 5000 تومان رسیده است.
اما با وجود اینکه بانکها مسئول گردش پول و دریافت و پرداخت آن در مقابل تقاضا اعم از اسکناس یا سکه هستند برخی از آنها نسبت به این موضوع کوتاهی کرده و به دلخواه استفاده از برخی اسکناسها را در مبادلات خود به حداقل رسانده و گاها حذف کردهاند؛ به طوری که در مقابل درخواست تحویل اسکناسهای هزار تومانی از مشتریان ایستادگی کرده و پول مردم را برمیگردانند.
شعب یکی از بانکهای خصوصی به مشتریان خود میگوید که خزانه ما هزار تومانی نمیپذیرد و همه میدانند که نباید برای ما این اسکناسها را بیاورند!
این تخلف بانکها در حالی در کنار سایر تخلفاتشان صورت میگیرد که به طور یقین دستوری از بانک مرکزی برای عدم دریافت اسکناسهای هزار تومانی وجود ندارد چراکه اگر قرار باشد پولی از صحنه مبادلات حذف شود باید توسط بانکها جمعآوری و اسکناس جدید جایگزین شود.
در عین حال همین بانکها هستند که در صورت داشتن اسکناسهای خرد، مقابل درخواست برای دریافت نقدی آن را به مشتریان تحمیل کرده و از ارائه پول درشت تا حد ممکن امتناع میکنند.
مساله دیگر اینکه بانکها هم اگر اسکناسهای هزار تومانی و امثال آن را دریافت کنند در کنار آن که شاید از نظر حجم فضایی را اشغال کند با توجه به ارزش پایین، موجودی صندوقشان چندان بالا نمیرود و میتوانند آن را خرج و بین مشتریان تقسیم کنند.براین اساس بازهم برخی بانکها خودسرانه و به دلخواه اقداماتی برخلاف قوانین انجام میدهند و مشتریان خود را ناراضی میکنند.