بازار فلزات آهنی حال و روز خوبی ندارد؛ نبود خریدار و کاهش قابل ملاحظه حجم معاملات فولاد، مشکلات تامین نقدینگی، اضطرار برای پرداخت هزینههای جاری و ثابت فرآیندهای تولید، عدم حمایتهای هدفمند و کارآ از واحدهای فولادی و چشمانداز نه چندان مثبت و روشن از زمان احتمالی خروج از رکود، شرح حال این روزهای فعالان صنعت فولاد کشور است.
در این شرایط نیز تولیدکنندههایی که تاب مقاومت در برابر این مشکلات را نداشته، یا از گردونه رقابت با سایر فولادیها خارج شدهاند یا اینکه با کاهش حجم تولید سعی در سرشکن کردن بخشی از هزینههای خود را دارند که با این وجود برخی یا اغلب آنها باز هم با این اقدام نتوانستهاند آنچنان که باید هزینههای خود را سرشکن کنند. مدیر بخش فلزات کارگزاری مفید در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» درخصوص شرایط حال حاضر صنعت فولاد کشور و روند معاملات پس از تعطیلات نوروز در بازارهای رسمی و غیررسمی کشور گفت: بهصورت کلی هنوز رکود سنگینی بر بازار فولاد حاکم است و حجم مبادلات در مقایسه با سال گذشته در این ایام، نه تنها افزایش نیافته بلکه به شدت کمتر نیز شده است.
علیاصغر بهرامی به شرایط بازارهای جهانی فولاد نیز اشاره کرد و افزود: هماکنون در بازارهای جهانی با افت چشمگیر قیمت سنگآهن از ابتدای سال 2014 تاکنون مواجهیم و در کنار همین عامل، افت بهای نفت را نیز تجربه میکنیم که همین فاکتورها منجر به تشدید روند نزولی قیمت فولاد (متاثر از کاهش قیمت سنگآهن و نفت) شده است. کمااینکه مازاد عرضه فولاد به خصوص در چین و عدم مصرف آن در این کشور به میزانی که در گذشته صورت میگرفت، به روند کاهشی قیمت انواع فولاد بیش از پیش شدت بخشیده است. به گفته بهرامی رشد اقتصادی چین در سه ماه اول سال 2015 میلادی به 7 درصد رسیده که در 26 سال اخیر بیسابقه بوده است؛ چین بهعنوان بزرگترین تولیدکننده و مصرفکننده فولاد جهان با کاهش رشد اقتصادی، سیگنالی مبنی بر پیش روی بازار جهانی فولاد به سمت شرایط خاص و خطرناکی را منتشر میکند که مستقیمترین بازخورد آن کاهش قیمتهای جهانی فولاد و مازاد عرضه این محصول در سطح بازارهای جهانی و خطرات دیگر مترتب بر این رخداد است. وی به شرایط داخلی بازار فولاد هم اشاره کرد و گفت: با آنکه روند معاملات فولاد تغییر مثبتی نسبت به سال گذشته نداشته، اما امیدواریهایی در میان آحاد جامعه نسبت به حصول توافق جامع هستهای در تیرماه شکل گرفته است که اگر در نتیجه آن شاهد برداشته شدن بندها و محدودیتهایی که سیستم بانکی طی این سالها تجربه کرده است باشیم، میتوانیم نسبت به رونق صنعت فولاد از جانب گشایش راحتتر السی و روند رو به رشد صادرات در این صنعت خوشبین و امیدوار باشیم.
مدیر بخش فلزات کارگزاری مفید ادامه داد: به هر طریق در وضعیت حال حاضر دولت باید با تمام توان از واحدهای فولادی حمایت کند و با افزایش میزان تعرفه حتی بیشتر از ارقام فعلی، وامهای کم بهره بانکی، یارانه به تولید و اقداماتی از این دست از سقوط صنعت فولاد کشور جلوگیری کند. بهرامی توضیح داد: در سنوات گذشته میزان مصرف فولاد در کشور به حدود 22 تا 23 میلیون تن میرسید اما در حال حاضر این ارقام به 15 تا 16 میلیون تومان کاهش یافته است. این کاهش مصرف از یکسو واحدهای تولیدی بهخصوص نوردکاران را متاثر از رکود بخش مسکن و کاهش تقاضای مقاطع ساختمانی تحت فشار قرار میدهد و از سوی دیگر با کاهش نقدینگی آنها در میانمدت تا بلندمدت منجر به تعطیلی، ورشکستگی، تعدیل نیرو و مشکلات دیگری از این دست میشود. بهرامی به فروش 250 هزار تن تیرآهن ذوبی طی هفته گذشته در بورس کالای ایران اشاره کرد و گفت: رکود مداوم تقاضا و کاهش شدید حجم مبادلات در خلال هفتهها و ماههای اخیر، منجر به اتخاذ یکسری استراتژیهای فروش -که شاید در زمان عادی کمتر تولیدکنندهای به آن تن دهد- از جانب عرضهکنندهها در بورس شده است که از آن جمله میتوان به فروش اعتباری محصول و اقاله بیع اشاره کرد. (اقاله در اصطلاح فقه، درخواست کردن و موافقت فسخ معامله است؛ یعنی اگر کسی بعد از خریدن یا فروش کالایی، پشیمان شده و از فروشنده یا خریدار درخواست بههم زدن معامله را نماید و فروشنده یا خریدار این درخواست را قبول کند این را اقاله گویند). وی در پایان بار دیگر بر لزوم حمایت دولت از واحدهای فولادی و اتخاذ تصمیماتی برای مصرف سنگآهن در صنایع داخلی فولاد و نه صادرات آن با قیمتهای بسیار پایین به بازارهای جهانی تاکید کرد و خواستار افزایش میزان تعرفه روی واردات فولاد به کشور و دیگر اقدامات حمایتی دولت از صنعت فولاد کشور شد.