جدیدترین اعلام نظر اداره آب و فاضلاب مرکز سلامت و محیط کار وزارت بهداشت حاکی است که«فریب تبلیغات غیر واقعی برخی شرکتهای تولیدکننده دستگاههای تصفیه آب را نخورید». آنطور که غلامرضا شقاقی میگوید: برخی از تولیدکنندگان دستگاه تصفیه آب، با آلوده جلوه دادن آب آشامیدنی برای فروش بیشتر، اذهان عمومی را فریب میدهند و این در حالی است که بیشتر این دستگاهها، املاح مفید آب را از بین میبرند.
این اظهار نظر مسئولان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حالی مطرح میشود که بیشترین گلایه مردم از آب شرب مربوط به وجود املاح و وجود گل و لای در آب است و تصور عموم بر این است که دستگاههای آب تصفیه کن خانگی املاح و گل و لای داخل آب را فیلتر میکند و آب سالمی را برای شرب در اختیار آنها قرار میدهد؛ اما کارشناسان معتقدند، دستگاههای تصفیه بر ساختار شیمیایی آب تأثیر میگذارند و سبب از بین رفتن بسیاری از املاح مفید آب از جمله کلسیم، منیزیم، پتاسیم و فلوئور محور آب میشوند.
تحقیقات انجام شده هم نشان میدهد، استفاده از دستگاههای تصفیه آب موجب از بین رفتن سختی آب شده و آن را به آب مقطر یا آب سبک تبدیل میکنند و در دراز مدت موجب بروز آسیبهای جدی به قلب و عروق و اختلال در رشد استخوانی کودکان میشود.
مسئولان حوزه بهداشت میگویند: تولیدکنندگان دستگاه تصفیه آب برای فروش کالاهای خود نیاز به بازار مصرف دارند به همین سبب به جای اینکه نگاه واقع بینانه داشته باشند، نگاهی کاسبکارانه دارند. در این راستا بعضی از سودجویان اقدام به قرار دادن دو الکترود فلزی در مسیر تصفیه آب میکنند که این امر پس از مدتی سبب ایجاد رسوب و ته نشین ساختن املاح محلول در دستگاه میشود و از این حربه برای تبلیغات خود و پایین بودن کیفیت آب و فروش بیشتر استفاده میکنند.
مسئولان حوزه بهداشت از یک سو از مضرات استفاده از این دستگاهها سخن میگویند و حتی استاندارد بودن این دستگاهها را تأیید نمیکنند اما در کنار همه بحثهای کارشناسی شده بیش از 80 درصد مردم شهرهایی همچون آبادان و خرمشهر و… از دستگاههای آب تصفیه کن خانگی استفاده میکنند.
یکی از شهروندان آبادانی در گفتوگو با خبرنگار ما گفت: آب لوله کشی غیر قابل شرب است و تنها و تنها در صورت استفاده از آب تصفیه کن خانگی میتوان از آب شهری استفاده کرد در غیر اینصورت مجبوریم از آب معدنی استفاده کنیم و در غیر از این دو روش راه دیگری برای آب خوردن نداریم.
به گفته این شهروند آبادانی بیشتر از 80درصد اهالی این شهر در خانههایشان دستگاه آب تصفیه کن خانگی دارند و بقیه هم از بشکههای آبی که توسط اداره آب و فاضلاب تعبیه شده آب میخرند. او با اشاره به افزایش تعداد مبتلایان به سنگ کلیه بیان کرد: مردم چارهای ندارند بین بد و بدتر، بد را انتخاب میکنند یا باید آب شور بنوشند یا آب شیرین با کیفیت بد!
اما طرفداران دیگر تصفیهکنهای آب خانگی کسانی هستند که به گمان اینکه این دستگاهها آب سالمی را در اختیارشان قرار میدهد هر یک، دستگاهی را زیر سینک آشپزخانهشان تعبیه میکنند.
رئیس اداره آب و فاضلاب مرکز سلامت محیط و کار با اشاره به وجود ناخالصیها روی فیلترهای این دستگاهها اظهار داشت: رسوبات تشکیل شده ناشی از واکنش یونهای آزاد شده از الکترودهای دستگاه آب تصفیه کن با آب مورد آزمایش است که منجر به تولید آبی کدر و سیاه میشود و این رنگها به اشتباه، ناخالصیهای آب معرفی میشوند.
به گفته شقاقی، سامانههای تصفیه آب در شبکههای عمومی به طور دائم توسط کارشناسان شرکتهای آب و فاضلاب و معاونتهای بهداشتی دانشگاههای علوم پزشکی کشور تحت کنترل و آزمایش قرار گرفته و نگهداری میشوند. در صورتی که در سامانههای تصفیه آب خانگی این کنترلها انجام نشده و به هر دلیلی دچار مشکل شوند آب بیکیفیت و بعضاً آلوده در اختیار مصرفکننده قرار میگیرد.
محمد رضا محبی، کارشناس دفتر نظارت بر بهداشت آب شرکت آب و فاضلاب کشور نیز در گفتوگو با «ایران» درباره استفاده از دستگاههای تصفیه آب خانگی گفت: در مناطقی مانند تهران که شوری آب مطلوب است استفاده از دستگاه تصفیه، آب را خیلی سبک و خطرناک میکند، بنابراین اصلاً توصیه نمیشود.
محبی افزود: دستگاههای آب شیرین کن عمدتاً استاندارد لازم را ندارند و بهرهبرداری از این دستگاهها بر خلاف تصور مردم سخت است. مردم فکر نکنند دستگاه را که زیر سینک نصب میکنند آب سالم را مینوشند. این دستگاهها باید بهصورت دورهای بازدید شوند و مصرفکنندگان نیز باید آموزش لازم را برای بهرهبرداری از این دستگاه ببیند. به عبارت دقیقتر مردم در تهران با نصب دستگاههای آب تصفیه کن خانگی، آب سالم شبکه شهری را به آب مضر تبدیل میکنند.
یکی از دلایلی که مردم از سامانه تصفیه آب خانگی استفاده میکنند، اطمینان نداشتن از کیفیت آب خروجی شهر است. این در حالی است که در شرکت آب و فاضلاب کیفیت خروجی آب به صورت مستمر نظارت میشود و پارامترهای آب آزمایش و کنترل میشوند اما افرادی که این دستگاهها را در خانه نصب میکنند اطلاعی از نحوه استفاده از دستگاه ندارند و کیفیت آب خروجی مطابق استاندارد نیست.