تا نیم قرن پیش استفاده از یک دستگاه بیسیم قابل حمل برای برقراری ارتباط با آن سوی جهان پدیدهای بود که فقط در فیلمهای علمی-تخیلی دیده میشد اما اکنون با گذشت 3 دهه از ظهور تلفنهمراه این دستگاه جای خود را در زندگی روزانه مردم باز کرده است.
به گزارش شهروند، شاید در آن زمان کسی تصور نمیکرد تعداد تلفنهای هوشمند فعال از جمعیت کرهزمین بیشتر شود. نخستین مرتبه در اکتبر سال 2014 میلادی آمار نشان داد تعداد دستگاههای تلفنهمراه جهان بیش از انسانها شد. به عبارت دیگر تعداد دستگاههای فعال تلفنهمراه از رقم 7.19 میلیارد گذشت. این درحالی است که براساس آمار سایت اطلاعات فناوری GSMA تعداد دستگاههای تلفنهمراه در ژوئن 2015 به 7.5 میلیارد رسیده است. تعداد دستگاههایی مانند تبلت و تلفن هوشمند همچنین تلفن همراههای غیرهوشمند با سرعتی خارقالعاده درحال افزایش است. این نشان میدهد رشد دستگاههای تلفنهمراه از نرخ رشد جمعیت (سالانه ١.٢درصد) بیشتر است. شاید هیچ فناوری دیگری مانند تلفنهمراه زندگی انسان را چنین تحتتأثیر قرار نداده است، بنابراین بیدلیل نیست که تلفنهمراه را پدیده سرمایهگذاری قرن مینامند.
زیربنای سلولار عامل رشد تلفنهمراه
موسسه تحقیقاتی «گارتنر» سال گذشته پیشبینی کرد طی چند سال آتی برنامههای تلفنهمراه در سراسر جهان به محبوبترین ابزار کامپیوتری تبدیل شوند. براساس این تحقیق تا ٢٠١٧ میلادی بیش از ٢۶٨میلیون مرتبه برنامه برای تلفنهمراه دانلود میشود که درآمد حاصل از آن معادل ٧٧میلیارد دلار خواهد شد. همچنین این موسسه پیشبینی میکند کاربران تلفنهمراه روزانه جریانهای اطلاعات شخصیسازی شده برای بیش از ١٠٠ برنامه و خدمت فراهم میکنند. این درحالی است که در کشورهای درحال رشد، گسترش نفوذ تلفنهمراه همچنان افزایش مییابد. بهعنوان مثال یکی از کشورهایی که نفوذ تلفنهمراه در آن بسیار سریع و زیاد بوده، نیجریه است. در این کشور با جمعیت ١٧٣میلیون نفری که متوسط سنی آنها ١٨سال است ٧۶درصد ترافیک اینترنت به دستگاههای تلفنهمراه مربوط میشود. در هند نیز با جمعیت ١,٢۵میلیارد نفری ۶۵درصد میزان ترافیک اینترنت به دستگاههای تلفنهمراه مربوط است. در مقابل ترافیک اینترنت دستگاههای تلفنهمراه در انگیس ٢٣درصد، در آمریکا ٢٢درصد و در فرانسه فقط ١۴درصد است.
البته روند گسترش استفاده از تلفنهمراه فقط به کشورهای درحال توسعه مربوط نمیشود. در کشورهای صنعتی نیز تلفنهمراه به بخشی از زندگی روزمره مردم تبدیل شده است؛ از هر ١٠ جوان، دو نفر اعتراف میکنند که همه جا تلفن، همراه خود میبرند. همچنین از هر ١٠ جوان، ۶ نفر معتقدند هر بخش از فعالیتهای آنلاین روزانه آنها تا ۵سال دیگر از طریق تلفنهای هوشمند انجام میشود.
البته باید توجه داشت که در کشورهای درحال توسعه رشد تلفنهمراه به چند عامل مختلف بستگی دارد. نخستین مورد سرعت گرفتن زیربنای «سلولار» (شبکه ارتباطی پیشرفتهتر از وایفای) در جهان است. دلیل این امر کاهش هزینههای سختافزاری، عملکرد بهتر، قابل اعتماد بودن و کارآمدی انرژی است. در کنار این موارد رقابت میان تولیدکنندگان آسیایی تلفنهمراه نیز شدت گرفته است. سالانه صدهامیلیون دستگاه ساخته میشود که در دسترس کاربران قرار دارند و البته بازار تلفنهای همراه اندروید نیز درحال گسترش است. به این ترتیب تعداد بیشمار تلفنهای ارزان اکوسیستم برنامههای تلفنهمراهی برای تجارت، آموزش و بهداشت را ارتقا میدهند. البته رقابت میان «فیسبوک» و «گوگل» نیز در اوجگیری تلفنهمراه بیتأثیر نبوده است. به غیر از پروژهها، آینده خارقالعادهای مانند اینترنت در فضا که برای موشک، بالن یا ماهواره ساخته میشوند، این دوغول اینترنتی روی برنامههای سبک و سریعی کار میکنند که با شبکههای ٣G و ٢G همخوانی دارند. مانند برنامه facebook lite.
تلفنهمراه پدیدهای جدید در بازاریابی
روزهای خوبی در انتظار برنامهنویسان تلفنهای همراه است که میتوانند با هزینههای کمتر برنامه تولید کنند ودر زمانی کوتاه به سودآوری بیشتر دست یابند. بنابراین تعجبی ندارد برنامههای تلفنهمراه به کانالی رسمی برای درآمدزایی و ارایه خدمات و کالا به مشتریان تبدیل شود. برنامههای تلفنهمراه فرصتی برای شرکتها فراهم کردهاند تا بهطور مستقیم با مشتریان خود بهنحوی ارتباط برقرار کنند که تا پیش از این ممکن نبوده است. همزمان با افزایش استفاده از فناوریهای جدیدتر مانند دستگاههای نوین پوششی برنامههای تلفنهمراه اهمیت بیشتری خواهند یافت.
درحال حاضر استفاده از تلفنهمراه به شاخصی مهم تبدیل شده است. «بندیکت اوانز» تحلیلگر فناوری به نشریه «کوارتز» میگوید: دستگاههای تلفنهمراه دیگر فقط مخصوص استفاده هنگام حرکت نیستند. بیش از ٩٠درصد کاربران از تلفنهمراهشان در خانه نیز استفاده میکنند. این روند نشان میدهد تولید محتویات مربوط به تلفنهمراه بیش از گذشته خواهد بود.در سال ٢٠١۵ در تحقیقی که در آمریکایشمالی انجام شد پاسخگویان اعتراف کردند ۵١درصد از زمانی را که به رسانههای دیجیتال اختصاص میدهند در تلفنهمراه صرف میشود. یکی از دلایل آن است که میزان تبلیغات کمتری در این رسانه وجود دارد. در آمار مشخصشده ١۴درصد کل سرمایهگذاری بخش تبلیغات در رسانههای دیجیتال انجام میشود.
اگر این آمار را با توجه به مدت زمانی که افراد صرف رسانهها (ازجمله تلویزیون و رسانههای مکتوب) میکنند، بررسی کنیم نتیجه حاصل چندان به نفع رسانههای مکتوب نیست. افراد فقط ۴درصد از زمان خود را به رسانههای مکتوب مانند روزنامه و مجله اختصاص میدهند اما همچنان این رسانهها ١٨درصد سرمایهگذاری برای تبلیغات را به خود اختصاص میدهند.با این وجود مدتی است که بازاریابی تلفنهمراه به روندی اصلی در دنیای تبلیغات تبدیل شده و به نظر میرسد در آینده نیز گستردهتر شود. باید در نظر داشت رسانهها معمولا دونوع سناریوی بازاریابی تلفنهمراه را دنبال میکنند، نخست هنگامی که برندهای بزرگ تلاش میکنند از فناوری جدید تلفنهمراه استفاده کنند، بهخصوص اگر در این زمینه به موفقیت یا شکستی بزرگ دچار شوند. سناریوی دوم زمانی است که مدیران شرکتهای کوچک سعی میکنند با پستی اینترنتی تأثیرگذار شوند.
برنامهنویسان، طراحان تبلیغاتی میشوند
نکته جالب درباره بازاریابی تلفنهمراه آن است که برای انواع شرکتها به کار میرود و لازم نیست حتما بسیار پرهزینه باشد یا گروه مشهوری آن را بسازند. از سوی دیگر بازاریابی تلفنهمراه در سالهای آتی پرطرفدار خواهد شد. همین امر به تنهایی دلیلی است تا هر بازاریاب هوشمند احتمالات استفاه از تلفنهمراه برای ترویج محصول خود در دنیای جدید را بسنجد.
مهمترین اتفاق در صحنه تبلیغات تلفنهمراه احتمالا تغییر در فرمت صفحات نمایش خواهد بود که از حالت افقی که همیشه در دسکتاپهای کامپیوترهای خانگی دیده میشد، اکنون باید با شکل تلفنهمراه و فرمت عمودی همخوانی یابد. براساس گزارش روندهای اینترنت KPCB نوشته «مار میکر»، استفاده از صفحات نمایش عمودی شامل ٢٩درصد از زمانی میشود که فرد در رسانه دیجیتال میگذراند. این رقم ۵سال گذشته تنها 5 درصد بود.
اکنون شرکتهای تبلیغاتی در تلفنهمراه درحال شکلگیریاند. این شرکتها توسط برنامهنویسان و نه آژانسهای خلاقانه ارایه ایده مدیریت میشوند و این امر همه چیز را تغییر خواهد داد. براساس گزارشی که بلومبرگ درباره استراتژیهای برنامه Snapchat تهیه کرده، کاربران این برنامه اعلام کردهاند تبلیغی را که در صفحه نمایش عمودی است ٩ برابر بیشتر تماشا میکنند زیرا مجبور نیستند صفحه تلفن خود را بچرخانند. از سوی دیگر تبلیغات ویدیویی تلفنهمراه احتمالا کوتاهتر از تبلیغات در دسکتاپ و حدود ١٠ ثانیه خواهند بود. به این ترتیب به راحتی میتوان تبلیغ را نادیده گرفت. این درحالی است که «یوتیوب» نیز از همین استراتژی استفاده میکند.