اگر در هفته‌های گذشته برای دریافت اسکناس به خودپردازها مراجعه کرده باشید، متوجه شده‌اید که خودپردازها یا وجه نقد ندارند یا اگر داشته باشند هم پول نو می‌دهند. بخشی از مردم و حتی کارشناسان اقتصادی، وجود پول نو در خودپردازها را نشانه چاپ پول توسط بانک مرکزی می‌دانند و از تورم‌زا بودن این اتفاق ابراز نگرانی می‌کنند. اما گروهی دیگر می‌گویند این پول‌ها جایگزین اسکناس‌های کهنه می‌شوند.
با وجود اینکه نمی‌توان منکر چاپ پول توسط بانک مرکزی شد اما همزمان این سوال مطرح می‌شود که آیا وجود پول نو در خودپردازها، الزاما نشان‌دهنده افزایش پایه پولی است؟
تجارت‌نیوز برای پاسخ به این پرسش با کامران ندری، کارشناس اقتصادی به گفتگو پرداخته است.
چرا پول نو در خودپردازها افزایش یافت؟
ندری در ابتدا تاکید کرد: وجود پول نو در خودپردازها الزاما به این معنا نیست که بانک مرکزی، پایه پولی را افزایش می‌دهد و این اتفاق می‌تواند در دو حالت رخ دهد.
وی در ادامه افزود: اول آنکه قسمتی از وجوه نقد بر اثر استفاده مکرر فرسوده شده و باید از جریان خارج شوند. معمولا بانک مرکزی این پول‌ها را امحا کرده و متناسب با نیاز مردم به اسکناس و مسکوک در جریان، پول جدید چاپ می‌کند. این پول نو جایگزین اسکناس‌هایی که از گردش خارج شده‌اند می‌شود.
پول‌های جدید چگونه جایگزین پول‌های کهنه می‌شوند؟
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این فرآیند به لحاظ اجرایی ترتیباتی دارد. بانک‌ها پول‌های کهنه را جمع می‌کنند و در اختیار بانک مرکزی قرار می‌دهند. بانک مرکزی نیز طی تشریفاتی این پول‌ها را از جریان خارج می‌کند. بنابراین وجود پول نو در خودپردازها الزاما به این معنا نیست که بانک مرکزی، حجم اسکناس و مسکوک در گردش را افزایش می‌دهد و ممکن است این پول‌ها جایگزین اسکناس‌های کهنه شده باشند.
تامین نیاز مردم با اسکناس‌های جدید
ندری در ادامه تصریح کرد: از سوی دیگر، ممکن است که درخواست مردم برای اسکناس افزایش پیدا کرده باشد. وقتی مردم برای دریافت وجه نقد از حساب خود به بانک مراجعه می‌کنند و بانک اسکناس موردنیاز آنها را تامین می‌کند، به این معنا نیست که بانک مرکزی حجم کل پایه پولی را بالا می‌برد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: پایه پولی به دو شکل ذخایر بانک‌ها و اسکناس و مسکوک در گردش نگهداری می‌شود. وقتی مردم متقاضی دریافت اسکناس بیشتر می‌شود، از ذخایر بانک‌ها نزد بانک مرکزی کم شده و به اسکناس در گردش افزوده می‌شود. در این حالت هم حجم پایه پولی افزایش نمی‌یابد.
