طی سالیان اخیر شاهد حضور پررنگ اتومبیل‌های مدل پایین و عمدتا آمریکایی با رنگ و لعاب متفاوت از خودروهای داخلی در سطح کشور هستیم، ماشین‌هایی متعلق به اواخر دهه‌های 50 و 60 میلادی که حالا تبدیل به ماشین‌های کلاسیک برای عروسی شده‌اند و با قیمت‌های گزاف اجاره داده می‌شوند. با اینکه از عمر این ماشین‌ها حداقل بیشتر از 40 سال می‌گذرد ولی به راحتی و گاهی با صدای زیاد موتور در سطح شهر تردد می‌کنند و کمتر کسی به میزان آلایندگی و مصرف آنها خرده می‌گیرد. صرف نظر از قیمت‌های گزاف این خودروهای قدیمی تاکنون طرح جامعی برای اسقاط آنها نیز از سوی ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور ارائه نگردیده و در زمان خرید و فروش نیز به راحتی فک پلاک می‌شوند. هر چند این ستاد گه گاه مشوق‌هایی از جمله افزایش وام را مستمسک اسقاط خودروها قرار داده ولی باید پرسید آیا میزان این وام به حدی بوده که مالکان خودروهای فرسوده را ترغیب کند.
مهلت سه ماهه خودروهای فرسوده
دیروز سرپرست معاونت نوسازی ناوگان ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت اعلام کرد: مالکان خودروهای فرسوده بالای 35 سال تا تاریخ 7 مهر ماه سال جاری مهلت دارند در طرح جدید اسقاط خودروهای فرسوده ثبت نام و خودرو فرسوده‌شان را از رده خارج کنند. خودروهای مدل 1349 تا 1358 می‌توانند در طرح جدید اسقاط خودروهای فرسوده ثبت نام کرده و ضمن دریافت 25 میلیون ریال از محل صدور اولین مجوز شماره‌گذاری خودروهای وارداتی، 3 میلیون ریال نیز بابت ارزش لاشه دریافت کنند. حیدری پاشاکی اظهار داشت: متقاضیانی که در مدت تعیین شده در این طرح ثبت نام کنند جمعا از 28 میلیون ریال بهره مند خواهند شد. به گزارش ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور، وی با اشاره به وجود حدود 70 هزار خودرو فرسوده مدل 1349 تا 1358 در کشور، گفت: ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت با هدف کاهش آلودگی هوا و استفاده از گواهی اسقاط این دسته از خودروها فقط برای اولین شماره‌گذاری خودروهای وارداتی این طرح را به مدت 3 ماه باز کرده تا متقاضیان بتوانند با مراجعه به مراکز اسقاط که مشخصات آنها در سامانه معاونت نوسازی (nosazinavgan. ir)قرار داده شده، نسبت به ثبت نام و اسقاط خودرو فرسوده خود اقدام کنند.
3 برابر شدن تسهیلات
پیشتر رئیس سابق ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور از 3 برابر شدن تسهیلات و مشوق‌های اسقاط و خروج خودروهای فرسوده خبر داد. سیدمجتبی شفیعی درباره دلایل عدم استقبال مردم از طرح اسقاط خودروهای فرسوده گفت: افزایش شدید قیمت خودرو در دو سال اخیر موجب از بین رفتن توجیه اقتصادی در فرآیند اسقاط خودروهای فرسوده شده که کاهش شدید آمار متقاضیان اسقاط خودرو را به دنبال داشته است. وی با یادآوری اینکه در حال حاضر یک میلیون انواع خودرو فرسوده سبک و سنگین در کشور وجود دارند که از این تعداد 350 هزار خودرو سواری است که در حال اسقاط هستند، تاکید کرد: پیش بینی می‌شود با اجرای طرح‌های جدیدی همچون ابطال کارت سوخت خودروهای فرسوده، ممنوعیت استفاده و نگهداری خودروهای فرسوده دولتی، افزایش کمک‌های بلاعوض و تسهیلات بانکی اسقاط خودروهای فرسوده شتاب بگیرد.
احتمال 2 برابر شدن مبلغ وام خودرو
همچنین اخیرا زمزمه‌هایی در مورد دوبرابر شدن وام خودرو به گوش رسید که این طرح در حالی در کمیته‌های بانک مرکزی مورد ارزیابی قرار گرفته است که با توجه به کاهش قدرت خرید وام 7 میلیون تومانی تعداد تقاضای مردم کاهش یافته و از سوی دیگر پرداخت تسهیلات خرید خودرو در برخی از بانک‌ها متوقف شده است. افزایش قیمت خودرو طی یکی، دوسال گذشته و بازنگری در قیمت‌های خودرو توسط شورای رقابت در حالی اتفاق افتاده است که هنوز شورای پول و اعتبار برای افزایش وام خودرو به جمع بندی نرسیده است، از سوی دیگر مسئولان اعتباری بانک مرکزی مطرح می‌کنند که افزایش وام خودرو در کمیته‌ای در این بانک بررسی و نهایی شده و ابلاغ آن منوط به تصویب در کمیسیون اعتبارات بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار است. شورای پول و اعتبار هفته گذشته در مورد انواع نرخ سود سپرده‌ها، تسهیلات، عقود مبادله‌ای، نرخ لیزینگ‌ها و غیره تصمیم‌گیری کرد.
دریافت وام برای خرید کمتر از نصف خودرو
یاد آوری می‌شود هم اکنون سقف وام خودرو 7 میلیون تومان است و نرخ سود آن طبق تعرفه بانک‌ها در عقود مبادله‌ای محاسبه می‌شود؛ افزایش وام خودرو به 14 میلیون تومان یعنی دو برابر مبلغ فعلی از زمان دولت قبلی مطرح است و با وجود وعده‌های متعدد مسئولان بانکی هنوز تغییری در میزان آن وام رخ نداده است. بانک‌ها در حالی هنوز مبلغ 7 میلیون تومان وام خودرو را همچنان در دستور کار خود دارند که پیش از این با این میزان وام متقاضی خرید خودروی داخلی می‌توانست، هزینه خرید یک خودروی پراید را به صورت کامل و 100درصد تامین کند؛ اما با افزایش نرخ‌هایی که در بازار خودرو اتفاق افتاده است، با این وام تنها می‌توان حدود 30 تا 40 درصد هزینه خرید یک خودرو مانند پراید یا تیبا که ارزان‌ترین خودروهای داخلی هستند را پرداخت کرد. عدم بازنگری در وام بانکی خودرو باعث شده است که هزینه تامین و خرید یک واحد خودرو برای اقشار متوسط و ضعیف سخت شود، این در حالی است که مسئولان بانکی پیش از این وعده 2 برابر شدن این وام را داده بودند، گرچه افزایش دو برابری وام خودرو هم قدرت خرید زیادی را ایجاد نمی‌کند. ضمن آنکه در حال حاضر قیمت تنها چند مدل خودرو کمتر از 30 میلیون تومان است، بنابراین دو برابر شدن وام خودرو هم نمی‌تواند مانند گذشته بخش اعظم قیمت خرید را تامین کند. یعنی چنانچه وام خرید خودرو 14 میلیون تومان هم بشود، مانند تصمیمی که بانک مرکزی برای افزایش وام تسهیلات خرید مسکن گرفت اما نتوانست قدرت خریدی ایجاد کند، وام خودرو نیز به چنین سرنوشتی دچار خواهد شد. در حال حاضر میزان تقاضا از بانک‌ها برای دریافت وام خودرو با توجه به کاهش قدرت خرید، سود دریافتی کاهش یافته است و از سوی دیگر بانک‌ها با توجه به کمبود منابع قرض‌الحسنه و غیره نیز پرداخت این وام را از دستور کار خود به صورت جدی خارج کرده‌اند، به هر حال بازنگری جدی در میزان وام خودرو و تامین تقاضاها ضروری به نظر می‌رسد.
وام با شرایط ویژه
ضمن اینکه گرچه تمام بانک‌ها وام خودرو نمی‌پردازند، اما آنها که این نوع وام را ارائه می‌کنند، شرایط ویژه و خاص خود را برای وام خودرو در نظر می‌گیرند که از جمله آنها افتتاح حساب پس انداز قرض الحسنه نزد شعبه است، البته اولویت با کسانی‌که بیش از یک سال سابقه افتتاح حساب دارند، خواهد بود. مبلغ تسهیلات تا سقف 7 میلیون تومان و متناسب با درآمد متقاضی است، سن متقاضی حداقل 18 سال تمام نیز لحاظ می‌شود. نوع عقد، فروش اقساطی و مدت بازپرداخت آن در بانک‌های مختلف متغیر است اما معمولا بین 55 تا 60 قسط اقساط ماهانه مساوی را شامل می‌شود. این شرایط در حالی است که بانک مرکزی اخیرا نرخ سود لیزینگ‌ها را مورد بازنگری قرار داده است و نرخ آنها نیز مانند بانک‌ها تعیین شده است، بنابراین در لیزینگ‌ها نیز انگیزه فعالیت در این زمینه مطابق با نرخ‌های تعیین شده بیشتر می‌شود، همچنین به نظر می‌رسد با افزایش میزان وام خودرو در بانک مرکزی و شورای پول و اعتبار، افزایش تقاضا از لیزینگ‌های دارای مجوز از بانک مرکزی برای دریافت این نوع تسهیلات افزایش یابد.
اعلام‌قیمت‌های جدید خودروها این هفته
از سوی دیگر به زعم اکثر نمایشگاه داران اتومبیل در حال حاضر به لحاظ عدم اعلام قیمت، بازار خودرو رونق گذشته را ندارد و به نوعی راکد است. شاید از این رو بود که دیروز مدیر عامل ایران خودرو بعد از کشمکش‌های طولانی با شورای رقابت خبر از اعلام قیمت خودروها در این هفته را داد. مدیر عامل گروه صنعتی ایران خودرو گفت: با تعاملی که با شورای رقابت داریم، قیمت‌های جدید خودروهای تولید داخلی طی این هفته اعلام خواهد شد. هاشم یکه زارع روز یکشنبه در حاشیه مراسم آغاز دوباره صادرات محصولات ایران خودرو به روسیه در جمع خبرنگاران افزود: با تمهیداتی که شورای رقابت و ایران خودرو اندیشیده‌اند، قیمت پایه پژو 206 تغییری پیدا نخواهد کرد و افزایش ناچیزی هم در خودروهای 405 و پژو پارس خواهیم داشت. وی با بیان اینکه ایران خودرو به‌دنبال افزایش قیمت‌ها نیست، اظهار داشت: وقتی برخی نهاده‌های تولید افزایش پیدا می‌کند ما نیز ناچار هستیم افزایشی را در قیمت‌ها اعمال کنیم، اما سعی می‌کنیم برای رفاه حال مشتریان این افزایش قیمت‌ها، حداقلی باشد. مدیر عامل ایران خودرو با بیان اینکه این شرکت تابع تصمیمات شورای رقابت است، گفت: در بحث قیمت خودروها، هر چه قانون بگوید، ما نیز آن را انجام خواهیم داد. وی بر لزوم ابلاغ قیمت جدید خودروها از سوی شورای رقابت به خودروسازان تاکید و گفت: برای اعمال قیمت‌های جدید باید این قیمت‌ها از سوی شورای رقابت به ما ابلاغ شود که هنوز این اتفاق نیفتاده است.
