کاهش 5 درصدی ارزش ریال در دو ماه گذشته، بسیاری از اهالی میدان فردوسی و سبزهمیدان را به این نتیجه رسانده است که افزایش نرخ دلار ادامهدار است.
در حالی که پیشبینی میشد دستیابی به توافق با شوک مثبت اولیه در بازار ارز همراه باشد، روند حرکت این بازار نشان داد تاثیرپذیری مثبت از اتفاقات سیاسی به حداقل رسیده است. هرچند نرخ دلار در بازار آزاد از ابتدای سال جاری افزایشی را تجربه کرد اما نوسانهای دلار در روزهای اخیر به اوج رسیده است. هر چند فردوسی و سبزهمیدان در قرق فروشندگان خیابانی دلار و صرافیهای بیمجوز و بعضا مجوزدار است اما کمتر کسی حاضر است با یک خبرنگار صحبت کند. بعضا وقتی زبان به گفتن دلایل نرخ دلار باز میشود که برآورد این باشد خریدار به دنبال قیمت مناسب در روزهای مناسب است. حالا در شرایطی نرخ دلار به 3500 تومان رسیده که برخی از فعالان این بازار، تغییر رویه صرافیهای بیمجوز را در این افزایش قیمت دخیل میدانند.
یکی از فروشندگان دلار در این باره به خبرنگار “روزنامه اعتماد” گفت: بررسیها نشان میدهد عرضه دلار در این روزها که روزهای اوج تقاضا تلقی میشود کم شده است. برخی صرافیهایی که حالا به صرافیهای غیرمجاز مشهور شدهاند، عرضه ارزشان را کم کردهاند از این رو میبینیم که قیمتها در حال افزایش است. وی گفت: البته عرضه ارز از سوی بانک مرکزی نیز کاهش یافته و میتوان دلیل کاهش را در پایین آمدن قیمت نفت و در نتیجه کاهش درآمدهای ارزی ایران از این محل ارزیابی کرد. وی در حالی که میان صحبتهایش گریزی به واردات و صادرات نیز میزد، گفت: اخیرا تقاضای ارز کاهش پیدا کرده، همین نشان میدهد حجم صادرات و وارداتمان کم شده است. بالاخره صادرکننده هم در همین بازار ارزش را میفروشد. وقتی کمتر از قبل میفروشد یعنی پولی که به دست میآورد کمتر از قبل است.
ظن به خارجیها
اسدالله عسگر اولادی یکی از فعالان اقتصادی مهم کشور و عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، با انتقاد از ورود بیبرنامه هیات تجاری خارجی به کشور گفت: برای ورود این هیاتها باید برنامه داشته باشیم، و باید مراقب بود، تا این هیاتها در این دیدارها سرمایه ما را به سمت کشور خودشان جذب نکنند و این همه سوال ایجاد شده که چرا ظرف 15 روز ریال ما 15 درصد تنزل یافته است.
حضور سازمان یافته دلالان
هر چند فعالان بازار به این سوال که عملکرد سازمان یافته و خاصی را که در خدمت رشد قیمت دلار باشد در روزهای اخیر مشاهده کردهاید یا خیر را بیپاسخ گذاشتهاند اما اللهوردی رجایی سلماسی، دخالتگری و اخلال برخی سود جویان را کماکان عامل نوسانات بازار ارز اعلام کرد و افزود: چنین روندی به هیچ عنوان توجیه منطقی و اقتصادی ندارد. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: عدهای قصد دارند بازار را متشنج کنند تا باز هم بتوانند از آب گلآلود ماهی گرفته و به سودهای کلانی که در گذشته داشتند دست پیدا کنند. با افزایش قیمت دلار در ابتدای کار سود خود را به دست میآورند و بعد که ارز مورد نیاز خود را فروختند، بازار را رها میکنند تا قیمت دلار بهسمت واقعی خود که کمتر از سه هزار و ۴٠٠ تومان است برگردد.
دولت مداخله میکند؟
برخی فعالان بازار این سوال را با احتیاط جواب میدهند. در مواجهه با این سوال که چرا قیمت دلار در ابتدای روز بالا میرود و در پایان روز کاهش مییابد، میگویند: انگار وقتی قیمت دلار عزم بالا رفتن میکند، دولت از میانه روز مداخله میکند تا دفتر قیمتها روی نرخهای پایینتر بسته شود. این بدان معنی است که دولت مایل نیست افزایش قیمت دلار یک باره و ناگهانی اتفاق بیفتد. پیشبینیها حکایت از آن داشت که نرخ دلار در روزهای آتی نیز میتواند روند افزایشیاش را طی کند اما با این حال برخی نیز معتقدند افزایش قیمتها از ابتدای مهر متوقف خواهد شد چرا که تب سفرهای خارجی فروکش میکند. ایام حج نیز همواره افزایش اندکی را در قیمت دلار رقم میزند.