برای جلوگیری از سرطان پوست چه بخوریم و چه نخوریم؟

سرطان پوست از بیماری های شایع به شمار می رود که می توان با رعایت نکات مراقبتی و تغذیه احتمال ابتلا به آن را کاهش داد.

به گزارش اقتصاد آنلاین، سرطان پوست جزو سرطان هایی به شمار می رود که افراد زیادی را می تواند درگیر خود کند و عموما مردان بیشتر از زنان به آن مبتلا می شوند.

این نوع از سرطان که در ایران یکی از شایع ترین هاست به این دلیل بیشتر مردان را درگیر خود می کند که ساختار پوستی آنها با زنان تفاوت هایی دارد. همانطور که این تفاوت ها باعث ایجاد برتری هایی نسبت به زنان شده مانند ظهور دیرتر آثار پیری بر پوست، چنین تبعاتی را نیز برای آنها در بر داشته است.

احتمال ابتلا به ملانوما (نوعی سرطان پوست)، تا قبل از 50 سالگی بیشتر است اما خوشبختانه این بیماری قابل پیشگیری نیز هست و رعایت چند نکته کوچک که پیچیده و وقت‌گیر نیستند، مانند استفاده از کرم ضد آفتاب، خطر ابتلا به سرطان پوست را کاهش می‌دهد.

سرطان پوست چیست و انواع آن کدامند؟

همانطور که می دانید رشد و تکثیر بی رویه سلول های بدن باعث ایجاد سرطان می شود. وقتی سلول‌های پوست به طور غیرقابل کنترلی رشد کنند، سرطان پوست ظاهر می‌شود. پرتو فرابنفش خورشید با ایجاد جهش در DNA سلول‌های پوستی، می‌تواند باعث برهم خوردن چرخه طبیعی رشد و تقسیم سلولی شده و سرطان را ایجاد کند و خورشید را می توان اصلی ترین مقصر ابتلا به سرطان پوست نامید.

به طور کلی سرطان پوست سه نوع دارد:

کارسینوم یا سرطان سلول پایه‌ای پوست:

 بیشتر در سر،گردن و دست ها که بیشتر در معرض نور خورشید هستند دیده می شود و در اغلب موارد تهدید کننده جان انسان نیست اما در صورت عدم درمان تهاجمی می شود.

کارسینوم یا سرطان سلول سنگفرشی پوست:

عمولاً زندگی مبتلایان را به مخاطره نمی‌اندازد اما در صورتی که این سرطان درمان نشود، می‌تواند به یک توده بزرگ تبدیل شده و با گسترش به سایر قسمت‌های بدن، عوارض جدی ایجاد کند.

سرطان ملانوما:

 این نوع سرطان به اندازه انواع دیگر رایج نیست .ملانوما سیزدهمین سرطان رایج در بین مردان و پانزدهمین سرطان رایج در بین زنان است. بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، سالانه حداقل 132000 مورد ابتلا به ملانوما گزارش می ‌شود و سفیدپوست ها بیشتر در خطر ابتلا قرار دارند. اگر سرطان در مراحل آغاز آن تشخیص داده و درمان شود، به صورت کامل بهبود می‌یابد.

افرادی که بیشتر در خطر ابتلا به سرطان پوست هستند

می توان گفت تقریبا تمام انسان ها در معرض خطر ابتلا به سرطان پوست قرار دارند اما وامل خطرزای سرطان‌های غیرملانوما و ملانوما در برخی موارد یکسان نیستند.

عوامل خطرزا به شرح زیر است:

عوامل خطرزا برای سرطان‌های غیرملانومایی

1- پوست روشن با این مشخصات:

• پوست روشنی که به‌راحتی می‌سوزد، دچار لک می‌شود و به‌سختی برنزه شده یا اصلا برنزه نمی‌شود
• داشتن چشم‌هایی به رنگ روشن: آبی، سبز یا رنگ‌های روشن دیگر
• داشتن موهای بلوند یا قرمز

2-قرار گرفتن مداوم در معرض نور خورشید یا دستگاه سولاریوم

3-ابتلا به کراتوز آکتینیک (شاخی شدن پوست در اثر نور خورشید)

4- سابقه پرتودرمانی در گذشته

5- داشتن سیستم ایمنی ضعیف

6- قرار گرفتن در معرض سم آرسنیک

علائم سرطان پوست

برای پیشگیری و درمان به موقع هر گونه سرطان باید با علائم آن آشنا باشید تا به موقع به پزشک مراجعه کنید.

به طور کلی با افزایش سن احتمال ابتلا به سرطان افزایش می یابد اما سرطان پوست ارتباطی با سن ندارد.از علائم سرطان پوست می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• می‌تواند ضایعه یا لکه‌ای پوستی باشد که بهبود نمی‌ یابد. مثلاً اگر زانوی شما خراشیده شود، معمولاً در عرض یک ماه ترمیم می‌ شود اما همین ضایعه در سرطان پوست به خودی خود درمان نمی ‌شود.
• تغییر در سطح پوست یا زیر ناخن از رایج ترین علائم است. پس، حواستان به خال‌های پوستی یا لکه‌های جدیدی که ممکن است بر پوستتان ایجاد شود، باشد. تغییر رنگ یا شکل یا اندازه خال و لک نیز، می‌تواند نشانه سرطان باشد.
• سرطان سلول پایه‌ ای با یک برآمدگی کوچک، نرم، براق یا مومی شکل بر صورت، گوش و گردن ظاهر شود. همچنین، ممکن است شبیه یک ضایعه قهوه‌ای یا قرمز-صورتی بر بدن، بازو یا پا باشد.
• سرطان سلول سنگفرشی پوست شبیه یک برآمدگی (ندول) سفت و قرمز یا یک زخم ناهموار و ضخیم ظاهر می شود. این برآمدگی یا زخم با خارش، خونریزی و پوسته پوسته شدن همراه است و به بافتی سخت تبدیل می شود.
• سرطان سلول پایه‌ای و سنگفرشی بیشتر در قسمت‌هایی از پوست رخ می‌دهند که در معرض نور خورشید هستند، اما، ممکن است این دو نوع سرطان در نواحی دیگر بدن نیز ظاهر شوند.
• سرطان ملانوما معمولاً مانند یک زخم یا برآمدگی قهوه‌ای رنگ است. ملانوما ممکن است شبیه یک خال معمولی به نظر برسد، اما در اغلب موارد با اندکی دقت متوجه تفاوت ظاهر آن با خال‌های طبیعی خواهید شد. در ادامه روش تشخیص را توضیح داده‌ایم.

تشخیص سرطان پوست توسط پزشک

این نوع سرطان را با نمونه‌برداری (انجام بیوپسی) تشخیص می‌دهند. به این منظور، پاتولوژیست نمونه‌ای از بافت را با میکروسکوپ در آزمایشگاه بررسی می‌کند. گاهی تمام بافت سرطانی با همین نمونه‌برداری از بین می‌رود و دیگر نیازی به درمان بیشتر نیست.

پیشگیری از سرطان پوست با تغذیه مناسب

برای پیشگیری از سطران پوست به جز استفاده از کرم ضد آفتاب و اجتناب از گرفتن حمام آفتاب می توانید با داشتن تغذیه مناسب احتمال ابتلا را کاهش دهید.

1-ویتامین‌های مناسب برای سرطان پوست

مواد مغذی غنی از آنتی اکسیدان‌ به پیشگیری از سرطان پوست کمک می‌کنند، مواد مغذی و  ویتامین‌هایی که خطر سرطان پوست شما را کاهش می‌دهند عبارتند از:

• بتاکاروتن :بتاکاروتن در بدن به ویتامین A تبدیل می‌شود. این ویتامین سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند و توانایی آن را برای مبارزه با بیماری‌ها افزایش می‌دهد.
• ویتامین C: حاوی خواص سمی برای سلول‌های سرطانی است.
•  ویتامین D: با تقویت سیستم ایمنی خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.
• ویتامین E: به محافظت از سلول‌ها در برابر رادیکال‌های آزاد و اشعه ماوراء بنفش کمک می‌کند و در عین حال به عنوان یک ضد التهاب عمل کرده و وضعیت کلی پوست را بهبود می‌بخشد.
• لیکوپن: به محافظت از پوست در برابر اشعه‌های مضر خورشید کمک می‌کند و با کاهش خطر ابتلا به بسیاری از سرطان‌ها مرتبط است.
• اسیدهای چرب امگا 3: التهاب را کاهش می‌دهد و در عین حال از رشد سرطان پوست جلوگیری می‌کند.
• پلی فنول‌ها: دارای اجزای مهار کننده تومور و ضدالتهابی است که به ترمیم DNA آسیب دیده توسط اشعه ماوراء بنفش کمک می‌کند.
• سلنیوم: به کاهش خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف کمک می‌کند.
• روی: یک تقویت کننده موثر ایمنی است که به بدن در مبارزه با سرطان و سایر بیماری‌ها کمک می‌کند.

2-غذاهای مفید برای پیشگیری از سرطان پوست

• غذاهای سرشار از بتاکاروتن شامل کدو حلوایی، هویج، فلفل و انبه می‌باشند. همچنین میوه‌ها و سبزیجاتی که رنگ نارنجی دارند مانند: سیب زمینی، طالبی، هلو و زردآلو نیز بتاکاروتن بالایی دارند.

• ویتامین C یا اسید اسکوربیک را می‌توان در سبزیجات برگ سبز و مرکباتی مانند: توت فرنگی، تمشک، کلم بروکلی، فلفل دلمه‌ای، انواع توت‌ها، طالبی، گوجه فرنگی و سیب زمینی یافت.

• ​ماهی‌های چرب مانند ماهی خال مخالی، ساردین، شاه ماهی، ماهی تن و سالمون دارای ویتامین D و اسیدهای چرب امگا 3 می‌باشند.

• ویتامین D یک ویتامین محلول در چربی است که به طور طبیعی در غذاهای خاصی مانند ماهی، روغن ماهی (به ویژه روغن کبد ماهی)، جگر، زرده تخم مرغ، پنیر و قارچ یافت می‌شود. امروزه شیر، پنیر و آب پرتقال غنی شده با ویتامین D نیز وجود دارد. این ویتامین از طریق قرار گرفتن در معرض نور UV خورشید، به صورت طبیعی توسط بدن تولید می‌شود. در صورت کمبود شدید ویتامین D، می‌توان از مکمل‌ها نیز استفاده کرد.

• بادام، بادام زمینی، چغندر، اسفناج، فلفل دلمه‌ای قرمز، تخمه آفتابگردان، کدو تنبل، روغن گلرنگ، زرده تخم مرغ، غلات غنی شده مثل سویا و جوانه گندم دارای  ویتامین E می‌باشند. در رابطه با این ویتامین به طور کلی می‌توان به گروهی از ترکیبات آنتی اکسیدانی محلول در چربی اشاره کرد.

• غذاهای قرمز و صورتی مانند هندوانه، پاپایا، گواوا، گریپ فروت صورتی، پرتقال خونی و گوجه فرنگی دارای لیکوپن می‌باشند.
• گردو و بذر کتان نیز حاوی مقادیر بالایی از اسیدهای چرب امگا 3 هستند.
• چای سیاه یا سبز تازه دم شده دارای  پلی فنول است، البته چای سبز به دلیل خواص آنتی اکسیدانی نیز معروف است.
• سلنیوم یک ماده معدنی کمیاب است که عمدتاً در آجیل برزیلی، غذاهای دریایی، گوشت ارگانیک، مرغ و گوشت قرمز  یافت می‌شود.
• گوشت قرمز، صدف، مرغ، لوبیا پخته، نخود و آجیل (مانند بادام هندی و بادام) به علاوه بسیاری از غذاهای وعده صبحانه با روی غنی شده‌اند.

غذاهایی که احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد

همانطور که تغذیه مناسب می تواند احتمال ابتلا به انواع سرطان به ویژه سرطان پوست را کاهش دهد، تغذیه ناسالم نیز به همان میزان اشخاص را در معرض خطر قرار خواهد داد. برای پیشگیری از ابتلا به سرطان پوست از خوردن این مواد اجتناب کنید:

گوشت های فرآوری شده

از انواع گوشت های فرآوری شده می توان به سوسیس، کالباس، سالامی،گوشت ذرت و ژامبون اشاره کرد. گوشت‌های فرآوری شده به هر نوع گوشتی گفته می‌شود که با دود کردن، نمک زدن، پختن یا کنسرو کردن نگه‌داری می‌شود.

غذاهای بیش از حد پخته و سرخ شده

هنگامی که غذاهای نشاسته ‌ای در دمای بالا پخته یا سرخ می‌ شوند، ترکیبی به نام آکریل آمید تشکیل می‌ شود که احتمال ابتلا به سرطان پوست را افزایش می دهد.

قندهای ساده

اجتناب از قند و شکر چرا که می توانند ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهند.

الکل

نوشیدنی های الکلی و مصرف بی رویه آن احتمال ابتلا به انواع سرطان را افزایش می دهند.

تدوین: اقتصادآنلاین