بر خلاف اروپا و آمریکا، غذای اصلی بیش از سه میلیارد نفر در آسیا و بخش‌هایی از آفریقا از برنج تشکیل شده است. گرما و خشکسالی‌های اخیر بر تولید برنج تاثیر گذاشته تا جایی که هند صادرات برنج سفید را متوقف کرده است.
غذای اصلی بیش از سه میلیارد نفر در قاره آسیا و شماری از کشورهای آفریقایی را برنج تشکیل می‌دهد.
هند، پر جمعیت‌ترین کشور جهان که ۴۰ درصد صادرات برنج جهان را در اختیار دارد، صادرات برنج سفید را متوقف کرده است. البته این ممنوعیت هنوز شامل نوع “باسماتی” نشده است.
دانیل مولر، معاون بخش کشاورزی موسسه تحقیقاتی آلمانی “لایبنیتس” می‌گوید: «دولت هند با توقف صادرات می‌خواهد قیمت برنج در بازارهای داخلی را پایین نگه دارد.»
هند در سال گذشته ۱۳۱ میلیون تن برنج تولید کرده است. گرچه این مقدار بیشتر از میزان تولید برنج در سال ۲۰۲۱ به میزان ۵/ ۱۲۹ میلیون تن بوده است، اما انتظار می‌رفت که تولید در سال ۲۰۲۲ بسیار بالاتر باشد. موج گرما در این سال و همچنین بارش باران‌های سیل‌آسای موسمی باعث شدند تا ۱۳ درصد از محصول برنج از بین برود.
به همین دلیل دولت هند پائیز سال ۲۰۲۲ صادرات برنج سفید را مشمول ۲۰ درصد مالیات کرد تا از این راه پاسخگوی نیازهای داخلی و مانع خروج این ماده غذایی از کشور باشد.
دمای مناسب برای رشد گیاه برنج بین ۲۵ تا ۳۵ درجه سانتیگراد است و دمای کمتر یا بیشتر بر میزان تولید این گیاه تاثیر منفی می‌گذارد. پیش‌بینی می‌شود موج گرمای سال جاری تاثیر منفی بر تولید برنج خواهد داشت.
۹۰ درصد برنج جهان در آسیا تولید می‌شود: چین با تولید ۱۴۶ میلیون تن، ۵/ ۲۸ درصد تولید برنج جهان را در اختیار دارد، اما تنها ۲ /۳ برنج خود را صادر می‌کند. هند با تولید ۱۳۶ میلیون تن برنج، ۵/ ۲۶ درصد تولید برنج جهانی را تولید می‌کند و ۵ / ۴۰ درصد برنج تولید شده خود را صادر می‌کند. اندونزی با ۳۴ میلیون تن، ۶/۶ درصد تولید جهانی را در اختیار دارد، اما صادراتی ندارد. ویتنام با ۲۷ میلیون تن، چهارمین تولیدکننده بزرگ جهان است که ۳ /۵ تولید جهانی را در اختیار دارد و ۵/ ۱۳ درصد برنج تولید شده خود را نیز صادر می‌کند. تایلند هم با تولید ۲/ ۲۰ میلیون تن پنجمین تولید کننده بزرگ جهان است که ۳/ ۱۵ درصد برنج خود را صادر می‌کند.
همه این پنج کشور آسیایی درگیر موج گرما، خشکسالی، ال نینو و باران‌های موسمی سنگین و سیل ناشی از آن هستند که به نابودی محصول می‌انجامد. بخش‌های وسیعی از چین در روزهای اخیر درگیر گرمای ۴۰ درجه سانتیگراد بوده است و در روز ۱۶ ژوئیه حتی رکود بی سابقه ۲/ ۵۰ درجه نیز به ثبت رسید.
هر چند چین تنها ۲/ ۳ درصد از محصول برنج خود را صادر می‌کند و بخش اعظم تولید را برای سیر کردن جمعیت بیش از یک میلیارد نفری خود مصرف می‌کند اما کاهش میزان برداشت برنج، این کشور را مجبور به خرید از بازارهای جهانی خواهد کرد؛ امری که بدون شک با افزایش قیمت در بازارهای جهانی همراه خواهد شد.
ایران نیز از گرانی و کمبود برنج در بازارهای جهانی در امان نخواهد بود. مسیح کشاورز، دبیر انجمن تامین‌کنندگان و تولیدکنندگان برنج، میزان واردات این محصول در سال ۱۴۰۱ را یک میلیون و ۷۸۳ هزار تن اعلام کرده است.
برنج در قاره آفریقا نیز در کشورهایی چون توگو، ساحل عاج و بنین غذای اصلی مردم محصوب می‌شود. تجاوز نظامی روسیه به اوکراین و بسته شدن راه صادرات غلات اوکراینی به بازارهای جهانی موجب شد تا بهای گندم، جو و ذرت افزایش یابد و تاثیر چشمگیری بر تغذیه مردمان کشورهای فقیر داشته باشد. افزایش بهای برنج می‌تواند تاثیر مضاعفی بر سفره بیش از ۳ میلیارد نفر داشته باشد. در این کشورها بین ۵۰ تا ۷۰ درصد درآمد‌های مردم صرف تامین مواد غذایی می‌شود.
